Στην πραγματικότητα, είναι ανθρωπίνως αδύνατο να βγάλουμε τη ζάχαρη από τη διατροφή μας, καθώς το σώμα μας μετατρέπει σε ζάχαρη οτιδήποτε προσλαμβάνει. Αυτή, ουσιαστικά, είναι η βασική πηγή ενέργειας για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Προτού, όμως, πάρουμε τοις μετρητοίς αυτή τη διαπίστωση και ορμήσουμε στον διάδρομο του σούπερ μάρκετ που είναι αποθηκευμένα τα γλυκά, ας δούμε προσεκτικότερα τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας χρησιμοποιεί τη ζάχαρη, ειδικά την υπερβολική ζάχαρη – τη βάση όλων των αγαπημένων μας κερασμάτων.
Στην Αρχαιότητα.
Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι έκαναν εφόδους στα δάση αντί για εφόδους στα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να βρουν φρούτα, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Επειδή πολύ σπάνια, όμως, κατάφερναμε να εντοπίσουμε συγκεντρωμένες πηγές ζάχαρης στην ύπαιθρο, το μυαλό μας ανέπτυξε δυναμικές νευρικές διεξόδους που ευνοούν τις ζαχαρούχες τροφές.
Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί με γλυκόζη, διασπώντας όλες τις τροφές που προσλαμβάνει σαν γενήτρια ενέργειας. Τα απλά ζάκχαρα επισπεύδουν τη διαδικασία που απαιτείται από το σώμα για να δημιουργήσει γλυκόζη. Για αυτό είναι διαφορετικό όταν τρώμε ένα μπωλ άγριο ρύζι από ένα donut. Το πρώτο είναι σύνθετος υδατάνθρακας – γνωστός ως και πολυσακχαρώδης – που είναι γλυκόζη (απλή ζάχαρη) συνδεδεμένη με φυτικές ίνες, πρωτεΐνη και άλλα θρεπτικά συστατικά, που σημαίνει ότι το σώμα μας πρέπει να δουλέψει περισσότερο για να πετύχει την απορρόφηση, ενώ το δεύτερο είναι απλή ζάχαρη.
Εν συντομία, η απλή ζάχαρη επιδρά γρηγορότερα στο σύστημα προκαλώντας μια απότομη άνοδο στα επίπεδα τηςγλυκόζης στο αίμα. Για αυτό είναι σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη να αποφεύγουν τα απλά ζάκχαρα. Οι υπόλοιποι μπορούμε να αντέξουμε περιστασιακά την απότομη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα – απλώς μπορεί να χρειαστούμε έναν υπνάκο έπειτα.
Ζάχαρη και Διαβήτης Τύπου 2.
Οι μόνιμες υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα, ωστόσο, είναι ένα άλλο «τέρας»: πιθανότατα οδηγούν σε διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία και καρδιοαγγειακές παθήσεις. Το πρόβλημα είναι ότι η συνηθισμένη σύγχρονη διατροφή έχει εξελιχθεί σε μία, εκ των πραγμάτων, υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη δίαιτα που αγγίζει σχεδόν το 20% της συνολικής πρόσληψης ενέργειας σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες σύμφωνα με τον ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας).
Και εδώ έρχεται η καμπάνια μηδενικής πρόσληψης ζάχαρης.
Τι λένε οι υποστηρικτές του κινήματος κατά της κατανάλωσης ζάχαρης;
Λένε: ήδη προσλαμβάνουμε αρκετή ζάχαρη από μια μεγάλη ποικιλία τροφών (γνωρίζετε πόσο μεγάλη περιεκτικότητα ζάχαρης έχουν τα καρότα; Ή ένα καλαμπόκι; Ή οι πικάντικες σάλτσες και τα διάφορα dressing για τις σαλάτες που έχουμε στο ψυγείο;) καθιστώντας αχρείαστη και ενδεχομένως επικίνδυνη για το ανθρώπινο σώμα όλη την έξτρα ζάχαρη. Δεδομένου ότι το σώμα μας ήδη καταβάλει προσπάθεια για να μετατρέψει τις τροφές σε γλυκόζη, δεν χρειαζόμαστε απλά ζάκχαρα για να επιβιώσουμε, ενώ οι συνεχόμενες υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα δημιουργούν ανησυχία για την υγεία μας και την πιθανή εκδήλωση μεταβολικής ασθένειας και απώλειας μνήμης. Αυτοί οι ισχυρισμοί υποστηρίζονται εντόνως από την ιατρική κοινότητα, με τον ΠΟΥ να συστήνει μόνο έξι κουταλάκια ζάχρης την ημέρα (25γρ) – αυτή η ποσότητα αντιστοιχεί σε όση ζάχαρη περιέχει ένα γιαούρτι κάποιας γεύσεως.
Λένε: είμαστε εθισμένοι στη ζάχαρη! Πολλοί υποστηρικτές της αποχής από τη ζάχαρη διατυπώνουν την άποψη ότι εμφανίζουμε μια εθιστική προσέγγιση σε ό,τι αφορά στη ζάχαρη με τους μηχανισμούς ενθάρρυνσης και ανταμοιβής να ενεργοποιούνται στο μυαλό μας. Αυτός ο ισχυρισμός, ωςτόσο, παραμένει άλυτος ανάμεσα στην επιστημονική και την ιατρική κοινότητα. (κατά / υπέρ )
Λένε: τα υπόκατάστατα γλυκαντικά είναι εδώ για να μας βοηθήσουν. Ενσωματωμένα στα περισσότερρα πλάνα για αποχή από τη ζάχαρη είναι τα γλυκαντικά υποκατάστατα με σκοπό να διευκολύνουν τη μετάβαση από τη σύγχρονη ζακχαρούχα διατροφή στη μηδενική προσθήκη ζάχαρης. Ωστόσο, όπως ξεκάθαρα αναφέρει η Ιατρική Σχολή του Harvard (μεταξύ άλλων), αυτά τα υποκατάστατα γλυκαντικά εγείρουν έντονους προβληματισμούς, περισσότερο και από την απλή ζάχαρη, για την επίδρασή τους στην ανθρώπινη υγεία.
Πρέπει να κόψω τη ζάχαρη;
Δεν είναι κακή ιδέα ο περιορισμός της ζάχαρης, αλλά η μετάβαση από μια δίαιτα υψηλής πρόσληψης ζάχαρης σε μια άλλη μηδενικής πρόσληψης δεν είναι συνιστώμενη. Όπως πάντα, οι αλλαγές που γίνονται προοδευτικά και αργά παράγουν ασφαλέστερα και μεγαλύτερης διάρκειας αποτελέσματα.
Μπορείτε να ξεκινήσετε παρατηρώντας και καταγράφοντας την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνετε καθημερινά (σημείωση: αυτό αφορά στην πρόσθετη ζάχαρη. Μην ανησυχείτε ιδιαίτερα για τα φρούτα και τις φυσικές πηγές ζάχαρης, όπως το μέλι. Ελέγχετε τις ετικέτες των τροφίμων και παρατηρήστε πόσες τροφές περιέχουν περισσότερα από πέντε (5) γραμμάρια ζάχαρης ανά εκατό (100) γραμμάρια, που είναι μια καλή ένδειξη.
Ξεκινήστε απλά καταλαβαίνοντας σε ποιο επίπεδο βρίσκεστε στην κατανάλωση ζάχαρης. Αντισταθείτεε στην ευκολία του να διαχωρίσετε τις τροφές σε καλές και κακές ανάλογα με τη ζάχαρη που περιέχουν. Να είστε «ανοιχτοί» στο ενδεχόμενο να πρέπει να επανακαθορίσετε τη σχέση σας με τη ζάχαρη αντί να την ονοματίσετε απλά «απαγορευμένη τροφή». Οι απαγορευμένες τροφές και οι τροφές που έχουν στιγματιστεί είναι το πρώτο στάδιο των διαταραχών που σχετίζονται με τη διατροφή και το φαγητό.
Στην πραγματικότητα, αντί να επικεντρωθείτε στη ζάχαρη, θα ήταν πιο αποδοτικό να διευρύνετε τον τρόπο που βλέπετε το όλο ζήτημα. Τί άλλο σας συμβαίνει όποτε στρέφεστε σε «κάτι γλυκό»; Είστε κουρασμένοι; Ένας ύπνος μπορεί να σας κάνει να αισθανθείτε πολύ καλύτερα από μια σακούλα με M&Ms. Διψάτε; Έρευνες έχουν δείξει ότι αρκετοί άνθρωποι μπερδεύουν τη δίψα με τα σήματα της πείνας. Ενδεχομένως, το πιο σημαντικό: πως αισθάνεστε συναισθηματικά; Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τα γλυκά σαν έναν τρόπο αντιμετώπισης και ελάφρυνσης του συναισθηματικού άλγους
Όπως με κάθε διατροφικό trend ή μόδα, είναι σημαντική η ολιστική προσέγγιση. Κόβοντας τη ζάχαρη δεν προσθέτετε χρόνια στη ζωή σας αν δεν υιοθετήσετε έναν ενεργητικό, υγιεινό τρόπο διαβίωσης με κεντρικό άξονα την ευεξία.
Η Kristin Deasy είναι συγγραφέας από την California και διαμένει στην Αργεντινή. Είναι παθιασμένη με τη διατροφή και πρόσφατα άνοιξε ένα εστιατόρια καθαρής διατροφής στην Παταγονία.
