Η οστεοπόρωση είναι μια σοβαρή πάθηση των οστών που μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής και την υγεία του ανθρώπου. Χαρακτηρίζεται από τη μείωση της οστικής πυκνότητας και την απώλεια της οστικής μάζας. Αυτό καθιστά τα οστά ευάλωτα σε κατάγματα και διακυμάνσεις στη δομή τους. Η οστεοπόρωση μπορεί να εξελιχθεί αθόρυβα για χρόνια χωρίς να παρατηρηθούν συμπτώματα, με αποτέλεσμα να αναγνωριστεί όταν συμβεί ένα κάταγμα.
Τα συνηθέστερα οστεοπορωτικά κατάγματα συμβαίνουν στον καρπό, τη σπονδυλική στήλη και τα ισχία. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να έχουν σαν συνέπεια τη μείωση ύψους, οσφυϊκούς πόνους και παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης, ενώ τα κατάγματα των ισχίων συνήθως απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση και έχουν σαν αποτέλεσμα την απώλεια της αυτονομίας του ατόμου και την επιδείνωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.
Σε ποια ηλικία πρέπει λοιπόν να ανησυχούμε για την οστεοπόρωση και πότε πρέπει να κάνουμε εξετάσεις για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση αυτής της νόσου;
Για να προληφθεί και να διαχειριστεί αποτελεσματικά η οστεοπόρωση, η εξέταση για την πρόληψη αυτής της νόσου είναι σημαντική. Η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει κανείς τις εξετάσεις εξαρτάται από τους παράγοντες κινδύνου και την ιστορία της οστεοπόρωσης στην οικογένεια.
Συνήθως, οι εξετάσεις για την οστεοπόρωση ξεκινούν στις γυναίκες λίγο πριν την εμμηνόπαυση, καθώς η μείωση των ορμονών οιστρογόνου κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οστικής πυκνότητας. Οι άντρες αρχίζουν συνήθως τις εξετάσεις λίγο αργότερα, γύρω στην ηλικία των 55 ετών.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου σχετίζονται με την κληρονομικότητα, τη λήψη ορισμένων φαρμάκων (κορτιζόνη, θυροξίνη κ.α.) καθώς και με ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, τα κακοήθη νοσήματα και οι παθήσεις των ενδοκρινών αδένων. Έτσι, παρότι πιστεύεται ότι η ασθένεια προσβάλει γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, στην πραγματικότητα οι παράγοντες αυτοί μπορεί να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στην εμφάνιση οστεοπόρωσης και σε νεότερες γυναίκες, αλλά και σε άνδρες.
Είναι σημαντικό να εξετάσετε την οστική σας πυκνότητα αν έχετε κάτι από τα παρακάτω:
- Πρώιμη εμμηνόπαυση (πριν τα 45 έτη)
- Έλλειψη περιόδου για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών
- Χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης
- Φλεγμονώδεις παθήσεις
- Παθήσεις θυρεοειδούς
- Παθήσεις μεταβολισμού του ασβεστίου
- Παθήσεις δυσαπορρόφησης στο έντερο
- Φάρμακα (γλυκοκορτικοειδή, χημειοθεραπεία)
Η συχνότητα των εξετάσεων εξαρτάται από τα ευρήματα της αρχικής εξέτασης και τους παράγοντες κινδύνου. Ο γιατρός θα μπορέσει να προσαρμόσει το πρόγραμμα εξετάσεων ανάλογα με τις ανάγκες και τις προσωπικές συνθήκες του καθενός.
Οι εξετάσεις για την οστεοπόρωση περιλαμβάνουν συνήθως μέτρηση της οστικής πυκνότητας με τη μέθοδο της DXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry). Η μέθοδος DEXA αποτελεί σύστημα υψηλής διαγνωστικής ακρίβειας με χαμηλή δόση ακτινοβολίας. Μετράει και τα τρία στοιχεία του σώματος (μύες, λίπος & οστά) με εξαιρετική ακρίβεια για την απώλεια ή προσθήκη μυϊκής μάζας ή λιπώδους ιστού. Υπολογίζεται με ακρίβεια το BMI (Body Mass Index – Δείκτης Μάζας Σώματος) σύμφωνα με την ισχύουσα κατάταξη του Π.Ο.Υ., ενώ μετράται το ενδοκοιλιακό λίπος.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της οστικής υγείας. Ακολουθώντας τις παραπάνω συστάσεις και συνεργαζόμενοι με τον γιατρό σας, μπορείτε να προστατεύσετε τα οστά σας και να διατηρήσετε μια υγιή και δυνατή σκελετική δομή.
