Η οστεοπόρωση είναι η σιωπηρή πάθηση και αφορά σημαντικό τμήμα του πληθυσμού. Δεν είναι χαρακτηριστική νόσος μόνο των ηλικιωμένων ή μόνο των γυναικών σε ηλικία εμμηνόπαυσης. Το αισιόδοξο είναι ότι υπάρχουν τρόποι πρόληψης και φυσικής θεραπείας της οστεοπόρωσης μέσω αλλαγής κάποιων συνηθειών, αλλά και μέσω της τεχνολογίας οστεογονικής φόρτισης που πλέον είναι διαθέσιμη και στην Ελλάδα.
Τα οστά είναι ζωντανοί και δραστήριοι ιστοί που συνεχώς ανανεώνονται. Οι παλιοί οστικοί ιστοί διασπώνται από κύτταρα που λέγονται οστεοκλάστες και συνθέτονται νέοι από κύτταρα που ονομάζονται οστεοβλάστες. Ο ρυθμός ανανέωσης και η ισορροπία μεταξύ διάσπασης και δημιουργίας νέων οστικών ιστών εξαρτάται από την ηλικία μας.
• Στην παιδική ηλικία, τα οστά μακραίνουν γιατί ο ρυθμός ανανέωσης και σύνθεσης τους είναι ταχύτατος.
• Στην εφηβεία και έως την ηλικία των 30ετών, τα οστά σταματούν να αναπτύσσονται σε μήκος, αλλά αναπτύσσονται από άποψη πυκνότητας και αντοχής.
• Στη συνέχεια τα νέα οστά παράγονται με τον ρυθμό που διασπώνται.
• Μετά την ηλικία των 40 ετών, τα οστά αρχίζουν να διασπώνται πιο γρήγορα απ’ ό,τι αντικαθίστανται. Συνέπεια αυτής της αλλαγής στην διαδικασία παραγωγής νέου οστού είναι η απώλεια οστικής πυκνότητας.
Σε όλους παρατηρείται απώλεια οστών έως ένα βαθμό καθώς μεγαλώνουν, αλλά ο όρος «οστεοπόρωση» χρησιμοποιείται μόνο όταν τα οστά είναι ιδιαίτερα εύθραυστα και το άνθρωπος επιρρεπής σε κατάγματα.
Κύριες αιτίες οστεοπόρωσης
• Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την εμμηνόπαυση επηρεάζουν άμεσα την οστική πυκνότητα των γυναικών. Τα οιστρογόνα είναι η γυναικεία ορμόνη, απαραίτητη για υγιή οστά. Μετά την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν με αποτέλεσμα πιθανή ταχεία μείωση της οστικής πυκνότητας.
• Οι άνδρες συνεχίζουν να παράγουν τεστοστερόνη σε μεγάλη ηλικία και ο κίνδυνος οστεοπόρωσης αυξάνεται σε άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης.
• Υπάρχει πιθανότητα η οστεοπόρωση να οφείλεται και στη λήψη κάποιων συγκεκριμένων φαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα όπως στεροειδή, φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη χημειοθεραπεία, φάρμακα για την αντιμετώπιση των διαταραχών του θυρεοειδούς.
• Η πάθηση της ρευματοειδής αρθρίτιδας μπορεί να προκαλέσει απώλεια οστικής πυκνότητας και οστεοπόρωση.
• Όταν υπάρχουν προβλήματα δυσαπορρόφησης, όπως στην κοιλιοκάκη και τη νόσο του Crohn, υπάρχει επίσης κίνδυνος απώλειας οστικής πυκνότητας.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να επηρεάσουν την εμφάνιση της νόσου της οστεοπόρωσης είναι το οικογενειακό ιστορικό, ο χαμηλός δείκτης μάζας του σώματος, το κάπνισμα, η συχνή κατανάλωση αλκοόλ, οι διατροφικές διαταραχές όπως ανορεξία ή βουλιμία, η καθιστική ζωή.
Πώς να προλάβετε την οστεοπόρωση
Σαν ένα γενικό κανόνα θα μπορούσαμε να πούμε ότι η καθημερινή λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D, η συχνή γυμναστική, η σωστή διατροφή, η αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος, η διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα είναι τα συνιστώμενα βήματα. Όμως αυτά δεν είναι αρκετά γιατί τα οστά είναι ζωντανοί ιστοί που αντιδρούν σε εξωτερικά ερεθίσματα και μπορούν να αρχίσουν να αναπλάθονται, έστω και σε μεγάλη ηλικία, αν σε αυτά ασκήσουμε υψηλά φορτία, σε ασφαλές περιβάλλον.
Αυτά τα φορτία είναι απαραίτητα σε κατάλληλη δοσολογία για να ενεργοποιήσουν τους οστεοβλάστες και να προκαλέσουν την αναδόμηση του οστού. Αυτή είναι με πολύ απλά λόγια η διαδικασία της οστεογονικής φόρτισης, στόχος της οποίας είναι η διατήρηση των επιπέδων της οστικής μας πυκνότητας στα επιθυμητά επίπεδα με έναν ασφαλή κι ανώδυνο τρόπο.
Η οστεογονική φόρτιση ως φυσική μέθοδος πρόληψης και αναστροφής της οστεοπόρωσης είναι διαθέσιμη τώρα και στην Ελλάδα, μέσω του καινοτόμου συστήματος SPECTRUM της OsteoStrong®.
